De gouden tips om vredig samen te spelen

Two young children outside playing with bubbles

Als we het hebben over ‘vredig samen spelen’, denk je waarschijnlijk aan twee kindjes die vrolijk en geduldig met elkaar aan het spelen zijn. Vaak lukt dat ook wel even, maar toch zul je ze sturing moeten geven. De verschillende fases van samen leren spelen doorlopen kinderen vaak niet vanzelf – hier hebben ze hulp, tijd, en veel oefening voor nodig.

Rond de 30 maanden beginnen kinderen het vaak makkelijker te vinden om in een bekende omgeving los te komen van het gezin, het been van papa of mama los te laten en fijn met vriendjes te gaan spelen. 🙂 Voor kinderen die niet naar de peuterspeelzaal of crèche gaan, zijn speelafspraakjes een mooie kans om het contact met leeftijdsgenootjes te oefenen. Kindjes die vooral veel in groepsverband spelen met andere kinderen, zijn erbij gebaat om ook regelmatig een-op-een met een ander kindje te spelen.

Een-op-een spelen is voor baby’s en peuters een goede kans om te oefenen met hun beurt afwachten, vriendjes maken, doen-alsof-spelletjes spelen, en zowel gast als gastheer of -vrouw zijn. Let wel op dat de meeste kindjes van deze leeftijd nog niet toe zijn aan helemaal zelf bij een ander kindje thuis spelen zonder papa of mama erbij.

Zo kun je je peuter voor en tijdens het spelen met een vriendje ondersteunen:

Houd rekening met de locatie

Kinderen kunnen overal met elkaar spelen waar kinderen doorgaans spelen: thuis, in een park, op een veld, of in een achtertuin. Soms kan het beter zijn om op neutraal gebied af te spreken om sterke gevoelens over persoonlijke ruimte, speelgoed, en zelfs huisdieren of gezinsleden te beperken. Een bekende omgeving, zoals een park in de buurt, kan het voor de kindjes makkelijker maken om te schakelen tussen samen spelen en zelf op verkenningstocht gaan.

Rollenspel

Ongeacht de speelplek kan het fijn zijn voor je kind om bepaalde situaties vooraf samen na te spelen, zodat hij de tijd heeft om rustig te oefenen wat hij kan doen of zeggen in bepaalde situaties. Jullie kunnen bijvoorbeeld oefenen met de volgende situaties:

Uitnodigen om samen te spelen. Je kind speelt misschien vooral zelf tijdens het ‘samen spelen’ met een ander kindje, maar je kunt hem al wel leren hoe hij een vriendje kan vragen om met hem mee te spelen. Probeer samen een paar zinnen te bedenken die hij tegen zijn vriendje kan zeggen, zoals “wil je samen met blokken spelen?” of “zullen we tikkertje doen?”.
Gekwetste gevoelens. Het kan helpen om al op voorhand te oefenen wat je peuter moet doen en zeggen als iemands gevoelens gekwetst zijn. Op het moment zelf is het goed om hem alsnog te helpen, maar het kan voor hem verschil maken om alvast wat zinnetjes te oefenen: “dat vond ik niet leuk” en “mag ik je een knuffel geven?”.
Nonverbale signalen: Kinderen begrijpen al zoveel meer dan ze kunnen zeggen. Ongeacht hoe vergevorderd de expressieve taal van je peuter is, is het voor ieder kind goed om te oefenen met non-verbaal communiceren. Een rollenspel doen met non-verbale communicatie is een hele goede manier om het samen spelen te oefenen: “ik kijk blij en ik wijs naar mijn blokken. Dat betekent: kom, dan gaan we samen spelen!”.

Lees boekjes

Woman holding toddler while looking at The Play Date book by Lovevery — In foto: Het kartonnen boekje ‘Samen Spelen’ van de Onderzoeker Speelkit

Door samen boekjes te lezen, kun je het idee van samen spelen grijpbaar maken voor je kind, en laat je hem zien hoe kinderen en volwassenen in verschillende situaties kunnen reageren.

In het boekje “Samen Spelen” gaat Zoe op bezoek bij haar vriendje Ansel. In het begin spelen ze nog leuk samen, maar wanneer ze onenigheid krijgen over een speelgoedautootje, lopen de emoties bij beide kindjes hoog op. Vertel tijdens het lezen over wat er gebeurt: “kijk, Ansel wilde allebei de autootjes hebben, en daarom is hij nu zo boos. Hij ligt op de grond met zijn mond open. Zoe ziet er ook verdrietig uit. Kijk, haar mama komt haar nu helpen. Zoe en Ansel praten over wat er is gebeurd. Nu voelen ze zich allebei beter, en gaan ze weer samen spelen.”

Als er een kindje bij jullie komt spelen

Het is slim om je kind van tevoren te vertellen dat er een vriendje komt spelen, maar als je dat té ver van tevoren doet (misschien zelfs al de dag van tevoren), vindt hij het misschien heel moeilijk om erop te moeten wachten. Zijn begrip van tijd is nog maar heel relatief: hij begint net woorden zoals bijna, morgen, en daarna te begrijpen. De ochtend zelf is een goed moment om het te vertellen: “na het ontbijt komt je vriendje spelen!”.

Je peuter kan, naast enthousiasme, nog veel meer emoties ervaren wanneer er een vriendje komt spelen. Hij kan zich bijvoorbeeld zenuwachtig, verlegen, en zelfs bezorgd voelen. Probeer te onthouden dat deze gevoelens heel normaal zijn, en vaak weggaan als ze eenmaal fijn aan het spelen zijn.

Verstop samen favoriet speelgoed

Vertel net voordat het vriendje komt, dat ze samen met het speelgoed van je peuter gaan spelen. Als je kind favoriete speeltjes, boeken, knuffeldoekjes, en andere spullen heeft, kan het fijn zijn om ze samen te verstoppen voordat het vriendje er is. Op de lange termijn is leren delen een belangrijk doel, maar voor je kind is het een geruststellend idee dat hij zijn favoriete spulletjes niet hoeft te delen als hij dat niet wil.

Wanneer kinderen tegelijkertijd met hetzelfde speelgoed spelen, kan het handig zijn om bepaalde favoriete speelstukken dubbel te hebben (hoewel dit voor veel soorten speelgoed niet heel gewenst of haalbaar is). Een blokkenset kun je bijvoorbeeld wel heel makkelijk zo verdelen dat beide kindjes tegelijkertijd met hetzelfde kunnen spelen.

Als je peuter ergens te gast is

Wanneer je kind bij een vriendje thuis gaat spelen, is dat een mooi moment om met hem te praten over de spullen van iemand anders: “we zijn extra voorzichtig met het speelgoed van vriendjes, omdat dat speelgoed voor hem heel speciaal is, net zoals jouw speelgoed voor jou speciaal is”.

Op de heenweg kunnen jullie ook bespreken hoe je je moet gedragen in het huis van iemand anders, en dat er in het huis van het vriendje misschien andere regels zijn dan in jullie huis. Kinderen kunnen al op hele jonge leeftijd leren om een goede gast te zijn, bijvoorbeeld door aan te kloppen of bellen en hun schoenen uit te doen in de gang.

In this post