Een ‘echt’ bed: is je peuter daar al klaar voor?

Peuters staan bekend om hun klimkunsten, en sommige kinderen zien bijna overal wel kansen om te klimmen (bijvoorbeeld uit hun ledikant). Andere kinderen vinden het prima om tot ver in de drie jaar in hun ledikantje te blijven slapen. Je peuter kan er al aan toe zijn om in een ‘echt’ bed voor grotere kinderen te slapen, maar uiteindelijk zijn jullie als ouders degene die daar een keuze in maken. Als het huidige bed voor je peuter en voor jullie nog prima is, is er nog geen reden om daar nu verandering in te brengen.

Toch zijn er ook situaties waarin een echt bed nu al wenselijk kan zijn. Misschien heeft je peuter bijvoorbeeld net geleerd om op het potje te plassen, en wil hij ’s nachts opstaan om naar de wc te gaan. Of misschien komt er een nieuw broertje of zusje bij dat het ledikantje van je peuter nodig heeft.

Zo weet je wanneer het tijd is voor een groot bed

Zo weet je wanneer het tijd is om het ledikantje in te ruilen voor een bed:

• Probeer de keuze niet te baseren op het idee dat je peuter er op een gegeven moment wel aan toe zal zijn. Peuters van drie die nog heerlijk slapen in hun ledikantje, hebben nog steeds een goede nachtrust (en jij hopelijk ook 😉).
• Als je peuter steeds uit zijn ledikant blijft klimmen, maar je nog niet wil overstappen op een groot bed, kun je proberen om hem in een slaapzak te laten slapen. Deze kun je ook in een groter maatje krijgen voor peuters, en zo wordt het aanzienlijk moeilijker om uit het ledikant te klimmen. Je kunt ook het ledikant op een zo laag mogelijke stand zetten en er wat kussens omheen leggen om valpartijen te verzachten.
• Stap over op een groot bed wanneer je kind duidelijk te groot is geworden voor zijn ledikant; voor de meeste kinderen is de tijd rijp voordat ze vier worden.
• Het voelt misschien verleidelijk om de overstap te maken zodra je kind zindelijk is zodat hij ‘s nachts zelf op kan staan, maar ’s nachts volledig zindelijk worden is vaak een veel langer proces. Het kan verstandig zijn om het nieuwe bed nog even uit te stellen wanneer je peuter nog bezig is met zindelijk worden, omdat het voor hem moeilijk kan zijn als er tegelijkertijd twee grote dingen veranderen in zijn leven.

Tips voor de overstap van ledikant naar bed:

• Voor het nieuwe bed kun je overwegen om het matras van het ledikantje recht op de grond te leggen, of eerst alleen het nieuwe matras neer te leggen zonder het bedframe. Het advies van deskundigen is om de afstand tussen de vloer en het nieuwe matras van een jong kind te beperken tot hooguit 90 cm.
• Het kan fijn en veilig voelen voor je peuter als je het nieuwe matras of bed op dezelfde plek als het ledikant of in een hoek van de kamer neerzet.
• Praat met je peuter over de verandering. Leg uit dat het bed geen muren heeft zoals zijn ledikant, maar dat hij nog steeds op het bed moet blijven liggen als hij slaapt. Veel ouders gebruiken een korte ‘mantra’ die hun kind kan herhalen en oefenen: “ik blijf in bed tot papa en mama me komen halen”. Begrijpen dat ook een bed zonder spijlen nog steeds grenzen heeft, is een flinke cognitieve sprong voor je kind. Misschien moet je dit concept dus wat vaker herhalen.
• Gebruik de slapengaanroutine van Philips Hue. De lamp verandert van kleur en felheid op basis van de instellingen, en gaat langzaamaan uit terwijl je kind in slaap valt.
• Als het ledikant nodig is voor een babybroertje of -zusje, wees er dan al eerder bij dan dat het ledikant nodig is, en noem het nieuwe bed niet een ‘bed voor grote kinderen’ (dit kan je peuter nog meer gevoel van druk geven). Probeer de overstap zo’n twee maanden voor de geboorte van de baby te maken.
• Door je peuter de keuze te geven uit lakens, kussenslopen, en dekentjes met verschillende kleuren en patronen, kun je hem op een makkelijke manier betrekken bij de overstap.
• Houd de bedtijdroutine hetzelfde als voorheen, bijvoorbeeld eerst badderen, dan boekje lezen, dan pyjama aan, en dan een slaapliedje. Probeer de overgang niet aan te grijpen om nog meer dingen te veranderen, zoals zijn speen van hem afpakken.
• Vraag of hij het leuk vindt om zijn nieuwe bed aan bezoek te laten zien.

Overweeg nieuwe veiligheidsmaatregelen

Nu je kind zelf uit zijn bed kan, is ineens zijn hele kamer – en misschien wel het hele huis – binnen zijn bereik. Deze nieuwe vrijheid geeft je peuter veel mogelijkheden om te verkennen en ontdekken, dus het kan nodig zijn om het een en ander veiliger te maken om hem te beschermen. Houd in ieder geval de volgende dingen in gedachten:

• Een stapelbed klinkt als een leuk idee, maar zelfs mét relingen is het advies van kinderartsen om te wachten tot je kind minstens zes jaar is voor je hem boven in een stapelbed laat slapen.
• Bedek alle stopcontacten en zorg dat grote meubels en apparaten goed aan de muur bevestigd zijn of op een andere manier verstevigd zijn.
• De beste manier om ‘s nachts ronddwalen te voorkomen, is met een babyfoon. Traphekjes kunnen een brandgevaar opleveren.

Wees geduldig met je kind en met jezelf

De overstap van ledikant naar bed kan emotioneel zijn (voor ons in ieder geval wel 😥) – het is immers een heel tastbaar teken dat je kleine baby’tje steeds groter wordt. Wees geduldig met die emoties en geef jezelf de ruimte om te voelen wat je voelt.

Het kan zo zijn dat je peuter het bed niet meteen leuk of fijn vindt, en dat is helemaal niet erg. Zelfs kinderen die in eerste instantie enthousiast waren over het nieuwe bed, kunnen het toch spannend, eng, of verwarrend vinden wanneer ze die eerste nachten daadwerkelijk in het bed slapen. Als het echt niet lukt en voor jullie een optie is, kun je altijd nog een stapje terug doen en het ledikant weer tevoorschijn halen. Dan proberen jullie het op een later moment gewoon nog eens.