Je peuter kalmeren door gevoelens te benoemen

Ooit gehoord van de uitspraak “name it to tame it”? Volgens Dr. Dan Siegel geeft dit perfect weer hoe je een kind kunt kalmeren. Als je omschrijft wat er gebeurt en hoe je kind zich voelt, help je hem zijn gevoelens verwerken, zodat hij weer rustiger kan worden. Wanneer je dit doet, ziet je kind dat je zijn gevoel serieus neemt, zelfs als die gevoelens voor jou frustrerend zijn of op het verkeerde moment komen.

Vanaf de geboorte hebben kinderen al de behoefte aan bevestiging dat hun gevoelens normaal zijn, en dat gevoelens komen en gaan. Het is ook belangrijk dat ze weten dat gevoelens niet ‘goed’ of ‘slecht’ zijn, maar dat we wel moeten weten hoe we ermee om moeten gaan, zeker naarmate we ouder worden.

“Name it to tame it” – Zo doe je dat:

Probeer alle gevoelens van je peuter te accepteren.

Tot de leeftijd van 3 kunnen peuters nog niet logisch beredeneren wanneer ze heftige emoties ervaren. De manier om je peuter weer rustig te maken, is door hem te kalmeren. Wanneer je je peuter laat zien dat je zijn gevoelens begrijpt, wordt hij daar rustiger van, en wanneer je zijn emoties benoemt, zoals frustratie, boosheid en teleurstelling, kan hij ze beter verwerken.

Stel: je staat in de winkel en je peuter wil dat ene speelgoed zo graag hebben dat hij begint te schreeuwen. Je kunt zijn gevoelens nu benoemen door te zeggen: “ik zie dat je dat speelgoed erg graag wil hebben. Het ziet er echt leuk uit, hè? We gaan het vandaag niet kopen, en ik zie dat je daar verdrietig van wordt.”

Als je peuter hier wat rustiger van wordt, kun je hem afleiden door hem een keuze te geven: “zullen we naar de auto lopen of huppelen?”, of “wil je mijn hand vasthouden?”.

Het kan zijn dat je peuter nog zo in zijn emotie zit dat hij hier niet voor openstaat. In dat geval kun je eens proberen om zo min mogelijk te zeggen (“ik weet dat je verdrietig bent”) en hem – als hij er klaar voor is – een knuffel te geven. Adem een paar keer diep in en uit. Misschien gaat je peuter wel meedoen, en wordt hij hier rustiger van.

Benoem de gevoelens van anderen

Woman holding a toddler in her lap while looking at a book by Lovevery — In foto: Kartonnen boekje ‘How I Feel’ van De Ontdekker Speelkit

Oprecht inlevingsvermogen ontwikkelt een kind vaak pas vanaf zijn tweede levensjaar, maar je kunt al een basis leggen door je peuter te wijzen op de gevoelens van anderen: “kijk! Jasmijn is helemaal zelf van de glijbaan gegaan. Eerst vond ze het spannend, maar kijk eens hoe trots ze nu is!”.

Dit kun je ook doen bij het voorlezen. Benoem de gezichtsuitdrukkingen die je ziet op foto’s of plaatjes, en koppel de gevoelens van de personages in het verhaal aan echte momenten uit het leven van je kind.

Herinner je peuter aan uitdagingen

Het kan geruststellend zijn voor je peuter wanneer je later nog eens terugkomt op een moeilijk moment. Door je kind eraan te herinneren dat hij het moeilijk had en nu weer vrolijk is, geef je hem het vertrouwen dat hij er zelf bovenop kan komen. Benoem details om je kind aan de ervaring te herinneren, en wees niet bang om complexere woorden zoals ‘gefrustreerd’, ’teleurgesteld’ of ‘gespannen’ te gebruiken.

Terugkomen op een moeilijk moment is misschien wel het laatste wat je wil, maar hiermee help je je peuter om verbanden te leggen in het brein tussen emotie en logica.