Zelfstandig spelen: zo pak je het minimalistisch aan

Eerlijk is eerlijk: geen enkele tweejarige kan zichzelf lang vermaken 🙃.

Ieder kind is anders, maar op deze leeftijd hebben de meeste kinderen veel ouderlijk toezicht, ondersteuning, en hulp nodig – zeker na de eerste paar minuten spelen. Volgens een onderzoek* dat in 2008 in het Infant & Child Development Journal werd gepubliceerd, hebben kinderen van twee jaar een gemiddelde aandachtsspanne van 5 tot 8 minuten.

Het goede nieuws is dat er zelfs op deze jonge leeftijd al manieren zijn om je peuter te leren zelfstandig te spelen. Dit biedt zelfs veel voordelen voor de ontwikkeling van je kind.

Zo kun je je tweejarige peuter zelfstandig helpen spelen:

Las dagelijkse ‘werktijd’ in

Als je hier al vroeg mee begint, kan werktijd op dezelfde manier werken als ‘rusttijd’ zodra je kind te groot wordt voor middagdutjes. Wanneer het ‘werktijd’ is, doet iedereen iets voor zichzelf: de ouders kunnen nu even werken (daadwerkelijk werken, lezen, taakjes of projecten doen) en de kinderen gaan spelen. Misschien duurt dit maar een paar minuten, zeker in het begin. Maar hoe meer je het belang ervan benadrukt, hoe langer deze werktijd kan gaan duren.

Houd je verwachtingen realistisch: als je bijvoorbeeld aan het koken bent, geef je kind dan ook een taakje om zich mee bezig te houden, zoals gesneden groente in een kom doen of ingrediënten mengen.

Maak een ruimte waar alles mag

Bied je kind een speelruimte waar hij niet te veel en niet te weinig speelgoed heeft – speelgoed dat interessant en uitdagend is (maar niet té) – en waar alles veilig is en mag. Kinderen horen vaak dat ze dingen niet mogen doen. Door ze een ruimte te bieden waar ze alles mogen en waar ze zonder restricties kunnen verkennen, kun je ze helpen hun aandachtsspanne te verbeteren en zelfstandig te spelen.

Geef minder keuzes en rouleer speelgoed

De montessorifilosofie schrijft voor dat minder meer is als het gaat om fysieke voorwerpen. Met een beperkte keuze kunnen kinderen meer genieten van speeltijd, langer spelen, en een diepere band opbouwen met hun speelgoed.

Bij deze methode is het belangrijk om speelgoed en boekjes in de slaapkamer of speelruimte van je kind te rouleren om ze nieuw en interessant te houden. Lees hier meer over het rouleren van speelgoed.

Maak verschillende speelplekken

Op kinderdagverblijven en peuterspeelzalen worden vaak eenvoudige speelplekken ingericht, zodat kinderen makkelijk tussen activiteiten kunnen afwisselen. Houd het zo simpel mogelijk: vul bijvoorbeeld één mandje met een paar blokken, een ander mandje met wat natuurlijk materiaal (blaadjes, dennenappels, stenen), en zet een weegschaal met voorwerpen neer om te wegen. Nu heeft je kind al drie speelplekken om te verkennen!

Nodig je kind uit om te spelen

Dit druist misschien in tegen je gevoel, maar door je kind – op een doordachte, bewuste manier – uit te nodigen om te spelen, kun je zijn zelfstandigheid juist bevorderen. Zoals Becca van Il Bambino het verwoordt:

“Bereid een activiteit voor die je kind alleen kan doen (spelen met een grabbelton, naar boekjes kijken, met poppen spelen, etc.). Begin samen metde activiteit. Blijf erbij (kijk bijvoorbeeld niet op je telefoon en laat je gedachten niet afdwalen naar je to-do-list van vandaag). Zodra je ziet dat je kind opgaat in de activiteit, kun je overschakelen op de observatiemodus, waarbij je minder tegen je peuter praat (zoals vormen of kleuren benoemen, of hardop tellen) zodat hij geconcentreerd kan spelen.”

Het kan zijn dat je nog steeds in de buurt moet blijven, maar je kunt nu proberen om je kind even alleen te laten spelen.

Neem minder het voortouw

Wanneer we met jonge kinderen spelen, zijn we vaak geneigd om de leiding te nemen. Dit zit in onze aard en is een natuurlijk instinct. Door je spelende kind op een liefdevolle, behulpzame manier te ondersteunen (in plaats van te leiden), geef je hem de kans om zichzelf en zijn capaciteiten meer te ontdekken.

Janet Lansbury, coach en voorvechter van de RIE-opvoedingsmethode, stelt dat “er veel voor nodig is om te leren het spel te ondersteunen in plaats van vorm te geven: oefening, gerichte observatie, een open houding, acceptatie, en vooral terughoudendheid (zeker voor ouders die eerder geneigd zijn om te doen dan om te kijken). Maar als je dit kunstje eenmaal onder de knie hebt, voelt het bijzonder ontspannend en fijn om simpelweg toe te kijken hoe je kind zichzelf vermaakt.”

Wanneer je minder het voortouw neemt, ondersteun je de zelfstandigheid en het zelfvertrouwen van je kind. Zo maak je het voor je kind ook makkelijker om zelfstandig te spelen. Als je kind om hulp vraagt, probeer dan een suggestie te geven in plaats van het probleem zelf op te lossen. Vraagt hij bijvoorbeeld of je iets voor hem kan pakken, vertel hem dan waar het ligt, zodat hij het zelf kan proberen te pakken.

Improviseer en laat je verbeelding de vrije loop

Bij improvisatiecomedy is er maar één belangrijke regel: ‘ja, en’. Dit betekent dat wat er ook gebeurt, je het accepteert en erop voortbouwt. Je tweejarige peuter begint nu de wereld van verbeeldend spel te ontdekken. Misschien wil hij bijvoorbeeld samen een kopje thee drinken, de baby’s naar bed brengen, of de trein nemen. Door hierin mee te gaan, bevestig je zijn verbeelding en help je hem helemaal opgaan in het spel. Hoe meer je het idee versterkt dat verbeeldend spel belangrijk en leuk is, hoe zelfstandiger je kind hierin zal worden.

*Lees hier het Engelstalige onderzoek.

In deze blog

De Enthousiasteling Speelkit

Deze Speelkit biedt je kind de mogelijkheid om nóg preciezere taakjes uit te voeren, geometrie te ontdekken en te experimenteren met gewicht en evenwicht.

Learn more

Speelkits

Een abonnement op het innovatieve, bekroonde speelgoed abonnement voor baby en peuter biedt educatief speelgoed in elke nieuwe ontwikkelingsfase.

Learn more